Caprera en Overveen
In de zomer van 2024 vroegen we wat jouw wensen voor de binnenduinrand zijn. Deze hebben we naast
de verplichtingen gelegd die opgedragen worden vanuit Europa en het Rijk. Wat meteen duidelijk werd is
dat er te weinig ruimte is om alles een plek te geven. Daarom is gekeken op welke plekken er keuzes
gemaakt moeten worden. Hier zijn kansen en dilemma's in beeld gebracht en is gekeken naar mogelijke
richtingen voor de toekomst van de binnenduinrand.
Op 1 juli heeft er een inloopavond plaatsgevonden in de Fablo tennishal in Haarlem. Tijdens deze avond
zijn deze mogelijke richtingen (ontwikkelrichtingen) getoond. Dit zijn geen definitieve plannen. Ze helpen om
in kaart te brengen wat er mogelijk is qua gebruik van het gebied in de toekomst, welke belangen er spelen
en wat de consequenties van keuzes zijn voor bijvoorbeeld landbouw, natuur of recreatie. We zijn benieuwd
of we de consequenties volgens jou goed in beeld hebben gebracht en of je daar aanvullingen op hebt.
Klik hier om terug te lezen wat er eerder is ingebracht door de omgeving. Hier lees je de korte samenvatting:
-
De gebieden Caprera en Overveen zijn belangrijk voor de mensen die eromheen wonen. Veel mensen komen hier om te wandelen, fietsen of ontspannen. Ze waarderen de natuur, de geschiedenis en de rust.
-
In Caprera kun je op veel plekken recreëren. Dat zorgt voor drukte. Die drukte levert problemen op. Denk aan veel verkeer, minder stilte en overlast op wandelpaden, vooral door loslopende honden. Bewoners willen veilige en aantrekkelijke ommetjes. Ze willen ook betere wandel- en fietsroutes.
-
Er zijn ook zorgen over het water. Het grondwater staat vaak hoog. Dat zorgt voor natte kelders en andere overlast. Mensen weten niet goed wie dit probleem moet oplossen. Dat zorgt voor spanning.
-
Tegelijk zijn veel bewoners betrokken bij hun buurt. Een voorbeeld is Project Duintuinen. Dit soort projecten helpen de natuur in het gebied. Ze zorgen voor meer soorten planten en dieren.
-
Ook in Overveen is recreatie belangrijk. Jaarlijks komen hier zo’n half miljoen bezoekers. Vooral bij de ingangen Koevlak en ’t Wed is het druk. Het gebied is een belangrijke schakel tussen het binnenland en de zee.
-
Overveen heeft een lange geschiedenis als ‘speelnatuur’. Veel mensen wandelen, fietsen, rennen of rijden paard. De waterplassen maken het extra aantrekkelijk.
-
Net als in Caprera is ook hier het grondwater een probleem. Veel mensen hebben last van natte kelders of kruipruimtes. Deze problemen hangen samen met de wens om het watersysteem natuurlijker te maken. Dat is een doel binnen het Natura 2000-gebied.
Ontwikkelrichting Caprera en Overveen
- De binnenduinrand van Caprera en Overveen is een belangrijk gebied. Hier komen natuur, recreatie, water en wonen samen. De ontwikkelrichting wil deze functies sterker maken. Er is aandacht voor het klimaat, de natuur en rustige recreatie.
- Water is hier erg belangrijk. Het grondwater staat vaak hoog. Dat zorgt voor problemen, zoals natte kelders en vocht in huizen. In Caprera willen we de natuurlijke afwatering terugbrengen. Dat doen we via oude duinrellen en een slim watersysteem. We gebruiken weilanden langs de Kennemerweg om tijdelijk water op te vangen. Dit is ook goed voor nieuwe natuur, zoals nat grasland met bloemen. Het past bij de doelen van NNN en Natura 2000.
- Grondwaterproblemen moeten we oplossen, maar zonder schade aan de natuur. (Belangrijke uitdaging: natuur beschermen én zorgen voor droge voeten.)
- In beide gebieden komen veel mensen om te wandelen en fietsen. Bij Overveen is het vooral druk bij de Zeeweg en bij de ingangen Koevlak en ’t Wed. We willen de drukte beter verdelen. Dat kan door minder auto’s en meer fietsen en openbaar vervoer. Een recreatiepunt bij station Overveen kan daarbij helpen. Denk aan horeca en wandelroutes vanaf het station. (Belangrijke uitdaging: minder druk op kwetsbare natuur en bezoekers spreiden.)
- In Caprera richten we ons vooral op wandelen en het oplossen van overlast, zoals loslopende honden. We willen de bestaande voorzieningen beter maken. Met rust, veiligheid en aandacht voor natuur. (Belangrijk: betere recreatie, sluit aan bij ideeën uit Gedeelde Weelde.)
- In Caprera is weinig economische druk. Daardoor is er veel ruimte voor natuur en water. In Overveen spelen meer dingen tegelijk: minder stikstof, goede recreatie en betere bereikbaarheid. Zo bouwen we samen aan een sterk landschap, waar natuur, recreatie en wonen elkaar versterken.
De Zeeweg is een lopend traject. Voor de herinrichting liggen ook mogelijkheden om de waterafvoer te verbeteren, mogelijk in combinatie met het herstellen van duinrellen (voor zover bekend niet aanwezig in gebied). Recreatie spreiden door het concentreren bij Koevlak/ ‘t Wed om zo de duinen te ontlasten. De hoge recreatiedruk vormt een spanning met het behoud van de kwetsbare natuur, met name in het Natura 2000-gebied. Meer mensen kunnen leiden tot meer vervuiling, vooral bij zwemwaterlocaties.
Wensen grondwaterstand verschillen. Het N2000 gebied in de duinen nabij Overveen heeft hogere grondwaterstanden nodig ten behoeve van de natuur, tegelijkertijd kan dit zorgen voor grondwateroverlast in aangrenzende gebieden. Het spreiden van recreatiedruk is een prioriteit, met zonering in ontvangstgebieden. Receatieve zonering van natuur; hier wordt een dynamisch ontvangstebied voorgesteld. Er zijn plannen om het recreatieve netwerk van padenstructuren aan te passen, mogelijk door paden te verleggen of samen te voegen. Clusteren van recreatie hier zorgt voor ontlasting van kwetsbare natuur in de omgeving. benut hiervoor bestaande plannen zoals het gemeentelijke Biodiversiteitsplan en de regionale Zuid- Kennemer agenda. Enorme recreatiedruk. Bewoners en gebruikers ervaren knelpunten zoals verkeersdrukte, aantasting van stiltegebieden, en in wandelgebieden zoals Caprera, met name overlast door het uitlaten van honden. Er is een duidelijke behoefte aan ommetjes nabij huis en aantrekkelijkere, veiligere recreatieve verbindingen.
Behoefte aan ommetjes nabij huis.
Beschermd stads- en dorpsgezicht Meertje van Caprera. Er zijn ecologie verbeterende maatregelen gepland langs de oevers. Herinrichten van (verdwenen) duinrellen om water langer vast te houden en beter te laten infiltreren, en benutten van sponswerking van het landschap.
De omgeving ervaart grondwaterstijging, wat met toenemende neerslag vraagt om piekberging en beheersing van afstromend water. Graslanderijen langs de Kennemerweg zijn gereserveerd als waterberging en een stuw bij Caprera wordt onderzocht voor flexibel beheer om wateroverlast stroomafwaarts te voorkomen. Tegen het N2000 gebied aan worden woningen gebouwd onder bouwplan Dennenheuvel
Verschillende potentiële locaties voor woningbouw langs de N208, rond het spoor en naast de N200 in Haarlem. Grote woningbouwopgaven in Haarlem verhogen de druk op dit gebied. Verbeteren bereikbaarheid van het gebied, nu beperken het spoor en de N208 de bereikbaarheid.
Ontwikkeling TOP punt station Overveen. Benutten van treinstations (zoals station Overveen) als “buitenpoorten” om bezoekers te spreiden en te stimuleren met het OV of te fiets te komen in plaats van met de auto. Beoogd NNN gebied met beheertype N15.01 (duinbos) (Monitor Landschap, 2024). Er ligt ook een resterende opgave om graslandpercelen een kwaliteitsimpuls te geven.
Mogelijke richtingen en gevolgen
In tegenstelling tot andere gebieden vraagt de ontwikkelrichting voor dit gebied niet om moeilijke keuzes. Welke
gevolgen zie jij en wil je meegeven bij de uitwerking van de beschreven ontwikkelrichting
No regret-maatregelen
Een no-regret maatregel is een slimme actie die je kunt doen, die altijd iets oplevert, geen grote risico’s heeft en
later geen spijt veroorzaakt, wat er ook gebeurt. Voor dit gebied zijn de volgende no-regret maatregelen
gevonden.
- Natuur en landschap verbeteren: Gebruik kwelwater of maak kruidenrijk grasland of nat hooiland op gemeentegrond. Dat is goed voor dieren, planten én het landschap.
- Water vasthouden in het landschap: Voer water niet meteen af. Houd het vast waar dat kan. Dat helpt bij hoog grondwater en is goed voor natuur én bewoners. Bijvoorbeeld: weilanden langs de Kennemerweg gebruiken voor tijdelijk water.
- Recreatie spreiden en zones maken: Maak duidelijke wandelroutes. Regel waar honden wel en niet los mogen. Zo blijft kwetsbare natuur beschermd.
- Samenwerken met project Zeeweg: Werk samen aan recreatie, waterbeheer en minder stikstof.
- Startpunten bij stations (‘buitenpoorten’): Maak het station een fijne plek om je wandeling te beginnen. Zorg voor duidelijke routes naar rustige natuurgebieden.
- Duinrellen herstellen: Zo kan water weer goed wegstromen. Dat helpt tegen overlast en is goed voor de natuur.
De reactiemogelijkheid is gesloten. Reageren kon tot 14 juli.
Aan iedereen die heeft gereageerd:
Er kwamen 18 reacties binnen. Bedankt voor het delen van ideeën en zorgen.
Veel reacties gingen over de drukte door recreatie en de toekomst van de camping. Er wordt gewezen op
dat sommige plannen niet bij elkaar passen.
Ook zijn er vragen over de gevolgen van nieuwe wandelroutes. De reacties geven een goed beeld van de
mogelijke gevolgen voor bewoners, ondernemers en gebruikers van het gebied. Ze maken duidelijk welke
gevolgen sommige keuzes kunnen hebben voor wonen, werken en leven in het gebied. Dit helpt de
bestuurders bij het maken van keuzes. We nemen dit mee in het rapport.
Er mist nog een schakel in de doorgaande wandelroute van station Overveen naar station Santpoort-Noord: op zowel het Kopje als op de Bergweg stuit men op een gesloten hek over wandelgebied van openluchttheater Caprera. Dat zou ook een mooi rondje maken met de wel toegankelijke N-Z wandelroute door het NPZK.
Goede richting om water in de binnenduinrand te bufferen en systeem van duinrellen zoveel mogelijk te behouden en zo nodig te herstellen. Bij de recreatieve functie maatregelen voor richten op dagrecreatie voor de regio. Geen toename van verblijfsrecreatie met hotels en huisjesparken of campings.
Veel tegenstrijdigheden in de plannen (zowel voor dit gebied als duin en kruidberg). Aan de ene kant aantrekkelijk maken voor toeristen door bereikbaarheid te vergroten en te investeren in routes vanaf stations (waarmee dus heel Amsterdam en haarlem hierheen zal komen). Aan de andere kant juist proberen duinen rustiger te krijgen door toerisme te concentreren rond nu al drukke gebieden zoals 't wed en in de weilanden van duin en kr. Dit zal rondom deze gebieden dus leiden tot afname van natuur!
Het houden van rundvee onder de regeling Subsidie voor zeldzame landbouwhuisdieren (ZLH) langs de Kleverlaan en bij het meertje van Caprera kan naar mijn mening stoppen. Door hier ruimte te maken voor echte wilde natuurontwikkeling kan de biodiversiteit ruimte krijgen zich te ontwikkelen. Ook kan er meer ruimte ontstaan voor waterberging.
De natuur van het wandelpark Caprera kan versterkt worden door een puntje weiland tussen het meertje en de twee hockeyvelden te laten verruigen. Evt. gradient vanuit de bosrand en verdiepen tot moeras (bosrand ernaast is ook al zeer moerassig). Puntje, dus niet teveel, want zichtlijn op het meertje vanaf de Brederodelaan is ook veel waard.
In dit gebied liggen uitstekende kansen voor de ontwikkeling van bloemrijke graslanden, zowel rond het Meertje van Caprera als langs de Kennemerweg. in combinatie hiermee kan meer ruimte worden gegeven aan het benutten van zoet kwelwater door het verbreden van natuurvriendelijke oevers (dus geen duinrellen). Verder liggen er kansen voor verbetering van het natuurbeheer rond de sportvelden en op de landgoederen.
Er moeten vooral goede paden komen zodat men niet er telkens af gaat en de kwetsbare natuur kapot trapt.
In het plaatje staat dat er enorme recreatiedruk is, leidend tot oa verkeerdrukte. Zolang er echter een hockeyclub, voetbalclub, begraafplaats, scouting en horeca op hetzelfde stuk zitten, zal het omleggen van wandelpaden niks veranderen aan verkeersdrukte en recreatiedruk
Caprera is het enige afgesloten bos dat er is in de omgeving. Daardoor belangrijk voor hondeneigenaren, want honden kunnen er veilig loslopen. Caprera is een hondenuitlaatbos, dus als je daar zelf overlast van ervaart dan kun je beter naar een van de vele andere wandelmogelijkheden in de buurt gaan. Geen honden weren uit caprera
Het terrein van natuurcamping Zeeweg71 is al meer dan 50 jaar camping voor mensen die van de natuur genieten. De camping vormt een unieke plek voor recreatie voor natuurliefhebbers van alle leeftijden. Onder andere fietsers en wandelaars met kleine tentjes vinden er een plek. In de regio is zo'n vorm van recreatie nergens anders te vinden. De camping past naadloos bij de ontwikkelrichting van het gebied. Wij willen de camping voor de toekomst behouden en denken graag verder mee.
Grootste en eenvoudigste natuurwinst in wandelpark Caprera is om dit verboden voor honden te maken. Dit op zich fraaie binnenduinbos wordt compleet verragt. Aanlijngebod lijkt mij niet afdoende want moeilijk te handhaven.
Stichting Ons Bloemendaal staat voor omgevingskwaliteit van bestaande cultuurlandschap en de cultuurhistorische elementen en structuren. Versterking van deze kwaliteit kan met beter waterbeheer door terugbrengen van groenblauwe dooradering, gebaseerd op historische en natuurlijke waterlopen die verloren zijn gegaan. Voer water niet meteen af. Houd het vast waar dat kan.
De Zeeweg door het Nationaal Park Zuid-Kennemerland heeft grote cultuurhistorische en recreatieve waarden. Verkeersmaatregelen, zoals verlaging maximum snelheid, stimuleren openbaar vervoer en fietsverkeer, kunnen de beleving van de omgeving en de verkeersveiligheid verbeteren.
Blijf me betrekken en houd me op de hoogte.