Hier lees je de samenvattingen van de presentaties over stikstof, de Kaderrichtlijn Water en bescherming en verbetering van de natuur.
In Zuid-Kennemerland werken we samen aan een gezonde natuur, schoon water en minder stikstofuitstoot. Voor een aantal onderwerpen liggen de doelen al vast, omdat ze voortkomen uit Europese en nationale wetten. Experts hebben uitleg gekregen over wat dit betekent voor stikstof, waterkwaliteit en het beschermen en versterken van de natuur, zoals vastgelegd in het beleid voor Natura 2000 en het Natuurnetwerk Nederland. Wat nog niet vaststaat, is hoe we deze doelen gaan bereiken. Samen met mensen uit het gebied zoeken we naar manieren om deze doelen te combineren met lokale wensen en waarden.
De binnenduinrand van Zuid-Kennemerland ligt naast het Natura 2000-gebied Kennemerland-Zuid. Dit gebied heeft een mix van natuur, landbouw, recreatie en historische landgoederen. De natuur staat hier onder druk, zowel in het Natura 2000-gebied als in de binnenduinrand. Vanuit Europa en Nederland zijn er daarom regels om de natuur te beschermen en te verbeteren. Deze regels komen uit de Vogelrichtlijn, die wilde vogels beschermt, en de Habitatrichtlijn, die gaat over bijzondere planten, dieren en hun leefgebieden. In Nederland zijn deze afspraken vastgelegd in de Omgevingswet.
Een belangrijke taak is het verminderen van stikstof in het Natura 2000-gebied, omdat de huidige hoeveelheid te hoog is en de natuur beschadigt. Daarnaast is een groot deel van Zuid-Kennemerland onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Dit netwerk verbindt natuurgebieden om de biodiversiteit te versterken. Het is een wettelijke taak om dit netwerk verder te ontwikkelen, zodat planten en dieren meer ruimte krijgen om te overleven en te groeien.
De Kaderrichtlijn Water (KRW) is een Europese afspraak om oppervlaktewater en grondwater schoon en gezond te houden. In Zuid-Kennemerland betekent dit dat we de waterkwaliteit van onder andere de trekvaart (Haarlem-Leiden), de ringvaart van de Haarlemmermeerpolder en de omliggende wateren moeten verbeteren. Op dit moment bevat dit water te veel stikstof, fosfaat en andere stoffen, waardoor het niet voldoet aan de ecologische eisen.
Daarnaast ligt in dit gebied een zone waar in de zandige ondergrond zoet water zit, dat gebruikt wordt voor het maken van drinkwater. Deze waterwingebieden, omringd door grondwaterbeschermingszones, zijn wettelijk beschermd. De productie van drinkwater moet toenemen en het grondwater moet voldoen aan de normen van de KRW. Dit is belangrijk voor onze drinkwatervoorziening en de natuur.
Europa heeft regels opgesteld om de hoeveelheid stikstof die we uitstoten te beperken, onder andere via de Nitraatrichtlijn. In Zuid-Kennemerland is de stikstofbelasting op het Natura 2000-gebied te hoog, wat slecht is voor de natuur. De rechter heeft bepaald dat de overheid actie moet ondernemen om de natuur te herstellen, bijvoorbeeld naar aanleiding van uitspraken in zaken zoals Greenpeace en Rendac/Amar.
Met het AERIUS-model kunnen we zien waar de stikstof vandaan komt en hoe hoog de belasting is. Donkerpaarse gebieden op de kaart laten zien waar de problemen het grootst zijn. De stikstof in Noord-Holland komt vooral uit de landbouw, maar ook uit industrie (zoals Tata Steel), verkeer (inclusief Schiphol en Circuit Zandvoort). Een deel komt uit bronnen waar provincies en gemeenten geen invloed op hebben, bij voorbeeld uit het buitenland of van de scheepvaart. Van de stikstof die waar provincies en gemeenten wel invloed op hebben, komt 37% uit Noord-Holland zelf.
Iedereen moet meedoen om de stikstof te verminderen: boeren, bedrijven en overheden. De provincie kan dit niet alleen oplossen. De provincie stelt voor om rondom stikstofgevoelige natuur een overgangszone van 500 meter in te richten. In die zone kunnen maatregelen worden genomen om de stikstofbelasting te verlagen. Dit is een richtlijn, geen harde verplichting. Voor de landbouw wordt gekeken naar manieren om boeren zelf slimme oplossingen te laten bedenken, bijvoorbeeld door te sturen op minder uitstoot per bedrijf. Tussen 2025 en 2027 komen er extra middelen beschikbaar, vooral voor de overgangszones van 500 meter rond Natura 2000-gebieden. Hoe dit precies vorm krijgt, bespreken we samen met de mensen en organisaties in Zuid-Kennemerland.